News

पाम बा. सुनुवार, सुनुवार डट ओआरजी ।
२६ माघ, दोलखा । दोलखा जिल्लाको हाँवा गाविसमा अमुर्त संस्कृतीहरुको संरक्षण तथा प्रबद्र्वन बिषयक अन्तरक्रिया कार्यक्रम सम्पन्न भएको छ । पहिचान र समानताका लागी प्रतिबद्वता भन्ने मुल नाराका साथ सुनुवार सेवा समाज केन्द्रिय समितिले आयोजना गरेको कार्यक्रमा सुनुवार समुदाय भित्र अमुर्त संस्कृती के के छन् र यि संस्कृती लाई कसरी संरक्षण गर्न सकिन्छ भन्ने बिषयमा छलफल भएको थियो । स्थानिय स्तरमा पहिचानको चेतना जगाई संस्कृतीको संरक्षण गर्ने उदेश्यले कार्यक्रमको आयोजना गरेका कार्यक्रमका अध्यक्ष भुवानी सुनुवारले बताउनु भयो । हाँवा, ठुलोपातल, चरिकोट, लगाएतका सुनुवार हरु भेला भएको उक्त कार्यक्रमा सुनुवार सेवा समाज केन्द्रिय समितिका संस्कृती तथा अनुसन्धान बिभाग प्रमुख अमृत बहादुर सुनुवार ले अमुर्त संस्कृतीको महत्व बारे जानकारी गराउनु भएको थियो । कार्यक्रमका प्रमुख अतिथि सुनुवार सेवा समाज केन्द्रिय समितिका अध्यक्ष मन प्रसाद सुनुवारले सुनुवार समुदायको संस्कृती क्रमिक रुपमा लोप हुदै पहिचानै संकटमा पर्न लागेको हुदा यसको संरक्षणमा सबै लाग्नु पर्ने बाताउनु भएको थियो । कार्यक्रम हाँवा गाबिस वडा नं. ९, गैह्रागाँउ स्थित सहकारी हलमा सम्पन्न भएको थियो । दोलखा जिल्ला समितिको संयोजन मा भएको कार्यक्रममा गाँउका स्थानिय झाँक्री, पुजारी, शिक्षक,राजनैतिक दलका प्रतिनिधी समाजसेवी लगाएत बिभिन्न संघ संस्था बाट सहभागी थिए ।

चुप्लु दाम्लोच
२५ माघ, पाँचथर । पहिचानको लागि सूदुर पर्ूव पाँचथरका आदिवासी कोइँचहरु वीच अमर्ूत संस्कृति संरक्षण तथा पर््रवर्द्धन अभियान प्रारम्भ भएको छ । सुनुवार सेवा समाज केन्द्रीय समितिको आयोजना तथा सुनुवार सेवा समाज जिल्ला समिति पाँचथरको संयोजनमा साराङडाँडा थामडाँडा कोइँच गाउँमा शाँदार सिल तथा बाद्यवादन प्रशिक्षणको क्रममा अमर्ूत संस्कृति संरक्ष तथा पर््रवर्द्धन अभियानको शुरुआत गरिएको हो ।
अमर्ूतर् सस्कृति भन्नले कोइँचको पिदार नाम्दार, सागुन, कास, ख्येँगु, गिल, शाँदार पिदारहरु पर्दछन् । साथ साथै कोइँचले मान्दै आएको अन्य संस्कार र उनीहरुको आस्था र विश्वाससमेत अमर्ूत संस्कृति हुन् सुनुवार सेवा समाजका महासचिव समीर मुखिया सुनुवारले बताउनु भयो ।
शाँदार ग्योर संरक्षण तथा विकास समिति पाँचथर इलामको विशेष अग्रसरतामा शुरुआत अमर्ूत संस्कृति संरक्षण तथा पर््रवर्द्धन अभियानले कोइँच पहिचान भनेको के हो – वल्लो किरात कोइँचको लागि किन आवश्यक छ – किन पहिचान सहितको संघीयता आवश्यक छ – संघीयतासहितको संविधान भनेको के हो – लिम्बुवानमा बसेका कोइँचहरुले लिम्बुवानका वारेमा कसरी जनवाकलता गर्ने र लिम्बुवानवासीहरुसँग वल्लो किरातको वारेमा कसरी सहकार्य गर्ने गाउँ गाउँमा घरदैलो कार्यक्रम गर्ने अभियानसमेत शुरुआत गरिने भएको छ ।
अमर्ूत संस्कृति संरक्षण तथा पर््रवर्द्धन अभियान दोलखा जिल्लामा पनि शुरुआत गरिएको जानकारी प्राप्त भएको छ । सुनुवार सेवा समाज दोलखा जिल्ला समितिले यो आभियानलाई अगाडि बढाइरहेको छ ।

-कोइँच बु काःतिच

२० माघ, सिरहा । आदिवासी जनजाति दनुवार र वल्लो किरातको आदिवासी ज्ञान र संस्कृतिको खोजी गर्दै सिरहा जिल्ला मिर्चैया नगरपालिका वडा नं. कमलदहमा विश्व सिमसार दिवस मनाइयो । चुरे क्षेत्र जलाधार संरक्षण समितिबाट आयोजित कमलदह सिमसार क्षेत्र संरक्षण सचेतनात्मक अभियानमा विभिन्न व्यापार, सरकारी निकायका प्रमुख लगायत स्थानीय व्यापारी तथा सामुदायिक वनका अध्यक्षले आ-आफ्ना धारणा राखेका थिए । सचेनात्मक अभियानका प्रमुख अतिथि धानोदेवी महराले आफ्नो ठाउँको लागि सदनमा जोडदार कुरा उठाउने बताइन् । सभाध्यक्ष डम्बरबहादुर सुनुवारले कमलदहमा नन्वाबाट देविले सुनचाँदी गहनाहरु राँगाको गाडामा लिएर कमलदहमा लुकाएर राखेको मिथक रहेको हुँदा यो मिथक हिन्दू धर्मको नभई आदिवासी जनजाति दनुवार र वल्लो किरातको किरातीको लोक मिथक भएकोले आदिवासी जनजाति नै सिमसार क्षेत्रका संरक्षक भएको बताउनु भयो । साथै उहाँले कमलदहमा पानी मुला, पानी अमला र अन्य ठाउँमा नपाइने आदिवासी कमलको फुल रहेको दाबी गर्दै जैविक विविधता संरक्षणको लागि आदिवासी जनजाति र स्थानीय जनता लागीपर्नु पर्ने धारणा प्रस्तुत् गर्नु भयो । अहिले कमलदहमा पाँच वर्षो ४० लाखमा माछा पालनको लागि सामुदायिक वनले ठेक्का दिएको छ । तर घर्ुर्मी सामुदायिक वन भने दिनानुदिन विनास भइरहेको छ भने जैविक विविधता संरक्षणको कुनै उपय अबलम्बन गरिएको देखिदैन । न त यहाँका आदिवासी जनजाति दनुवारको आदिवासी ज्ञान र उनीहरुको भूमिको सुरक्षा गरिएको छ । त्यस्तै गरी यहाँका आदिवासी जनजाति दनुवार पनि आफ्नो पुख्र्यौली थलोको लागि सचेत भएको पाइँदैन । आदिवासी जनजाति कोइँच सुनुवार भने २०३९ साल देखि सिरहाली सुनुवार समिति गठन गरी संगठित भए पनि खासै उपलब्धिमूलक काम गर्न सकेको देखिँदैन । बरु मधेसी यादबहरुको हरेक क्षेत्रमा दबदबा प्रष्ट देख्न सकिन्छ ।

२४ जनुवरी(२०१५ ) सनिबार रेडिङ्ग स्थित मेरी चर्च बेलायतमा, रामेछाप साप्ऱा दुरा गाउँ निवासी स्व किर्ति बहादुर सुनुवारको अन्तिम दाहसंस्कार किरात धर्म सुनुवार संस्कार अनुसार सम्पन्न भएको छ ! बिगत २००९ साल देखि आबासिय भिसामा बेलायतको रेदिङ्गमा बस्दै आउनु भएका ८० बर्षीय किर्ति बहादुरको गत ०३ )जनुवरीमा उपचारको क्रममा देहावसान हुन गएको थियो ! उहा कोइन्च संस्कृतिलाइ असाध्य माया गर्ने अग्रज हुनुहुन्थ्यो ! बिगतमा श्यांदर पिदार हुदा पुजारीको समेत भूमिका निर्बाह गर्दै ,समाजलाई आफ्नो जातिय संस्कृति प्रति मार्ग निर्देशन गर्नु भएको थियो ! उहा जस्तो अग्रजको अकल्पनीय निधनले समाज र सन्थालाइ ठूलो क्षति पुगेको र किरात सुनुवार समाज बेलायत यो दुखद घटनाले स्तब्ध रहेको कुरा संस्थाका अध्यक्ष मोतिराज सुनुवारले समबेदना प्रकट गर्ने क्रममा भने !
पोइब लोक बहादुर सुनुवारले आफ्नै सुनुवार विधिबाट पार्थिक शरीरको अन्त्यषठी सम्पन्न गरे पश्चात , मृतकका छोरी ज्वाई खडानन्द सुनुवारले उहाको जीवनी बाचन गरेर सुनाउदै सपरिवारको तर्फाबाट हार्दिक श्रदान्जी अर्पण गर्दै ,उपस्थित सम्पूर्णलाइ हार्दिक धन्यबाद ज्ञापन गरेका थिए ! उक्त दाहसंस्कार कार्यक्रममा कोइन्च लगायत रेदिङ्गबासि विभिन्न जातिय संघ संस्था र नेपाली समाजको पनि,दिबंगत आत्मालाई श्रद्दान्जली दिनको निम्ति उल्लेखनीय उपस्थिति रहेको थियो ! कि सु से स बेलायतको तर्फाबात हार्दिक श्रदान्जली स्वरुप पुष्पा गुच्छा अधक्ष मोतिराज ,,महासचिब भक्तमान सुनुवार ,उपाध्क्ष यादब सुनुवार लगायत अन्य पदाधिकारीहरुले संयुक्त रुपमा अर्पण गरेका थिए !
सुनुवार विधिबाट मृत्यु संस्कार सम्पन्न गरेको बेलायतमा पहिलो पटक थियो र धेरै कोइन्चहरु अब बिस्तारै आफ्नो संस्कारको खोज तलासी गरिनु पर्छ भन्ने कुरा प्रति चासो देखाएका थिए ! “बाबाको इक्षा नै आफ्नो जातिय विधिबाटआफ्नो मृत्यु संस्कार होस् भन्ने थियो र आमाको पनि धरानमा सुनुवार विधिबाट अन्तिम संस्कार भएको हो ” स्व किर्ति ब सुनुवारकी एकलौटी छोरी बिष्णु सुनुवारले बताईन !नेपालमा दुइ जना छोराहरु रहेको र उनीहरुले पनि कोइञ्च विधिबाट नै आफ्नो बुवाको अन्तिम संस्कार १० दीन सम्म गर्ने जानकारी पनि विष्णुले गरायिन !सल्लाहकार जनक सुनुवार र संस्थाको सहयोगमा सम्पन्न मृत्यु संस्कार सोक कार्यक्रमलाई सुर्यराम सुनुवारले संचालन गरेका थिए !गत २९ डिसेम्बर (२०१४) मा संस्थाका बरिष्ठ सल्लाहकार खबिन्द्र सुनुवारकी धर्म पत्नी पम्फा सुनुवारको ४८ बर्षको अल्पायुमा असमायिक निधनबात बज्रपातमा गुज्री रहेको अबस्था भित्रै ,बेलायतबासी सिनुवारहरुले अर्का एक आफ्नो प्रियजन गुमाउन पुगेका छन् ! एक हप्ताको अन्तराल भित्रमा दुइ जना समाजका प्रमुख व्यक्तित्वहरु गुमाउदा अपुरणीय क्षतिले सबै कोइंचको मन भक्कानिएको छ ! तै पनि मन थामेर धर्य धारण गर्नु परेकै छ ,जीवन र मृत्यु प्रकृतिको शाश्वत सत्यलाई स्वीकार गर्नु परेकै छ ! अदृश्य जगतको यात्रामा जाने दिबंगत आत्माहरुलाई हार्दिक श्रद्दान्जली !!!

९ माघ, काठमाण्डौ ।  ड्रिम फ्याक्ट्री इन्टरटेन्टमेन्ट ग्रुपले आयोजना गरेको प्रतियोगिता नेपाल प्रज्ञा प्रतिष्ठान कमलादीमा सम्पन्न भएको थियो । प्रतियोगिता मा फस्ट रनरअप रामेछाप सैपुका अन्जना सुनुवार र सेकेन्ड रनरअप मन्जिला सुनुवार हुनु भएको छ । त्यसैगरी मिस कन्फिडेन्ट सृष्टी सुनुवार, मिस पोज अन्जना सुनुवार, मिस फोटो जेनिक मुना सुुनुवार, मिुस पब्लिक च्योइज तारा सुनुवार, मिस ट्यालेन्ट देबिका सुनुवार भएका छन । मिस सुनुवार सँगै मिस लिटल सुनुवारको पनी छनौट गरिएको थियो । मिस लिटल सुनुवार को उपाधी दिब्यता सुनुवार पाएकी छिन्  भने फस्ट रनरअप सइच्क्षा सुनुवार र सेकेन्ड रनरअप अनुसा सुनुवार भएकी छिन । प्रतियोगिताको निर्णायक टिममा आदिबासी जनजाती चलचित्र महासंका अध्यक्ष अमृत बहादुर सुनुवार, गायक शिब मुखिया, चलचित्र निर्देशक आसिष सुनुवार, सुनुवार कलाकार प्रशान्त सुनुवार, संञ्चारकर्मी भिषण राई, समाजसेवी रमिता लिम्बु र मिस सुनुवार का प्रबन्ध निर्देशक दशमी सुनुवार थिए । सुनुवार समुदायको उल्लेख्य उपस्थिति रहेको  कार्यक्रम सुनुवार सेवा समाज केन्द्रिय समितिका अध्यक्ष मन प्रसाद सुनुवारको प्रमुख आतित्थतमा सम्पन्न भएको थियो ।

जीवन सुनुवार, काठमाडौ ।
नेपाल आदिबासी जनजाती महासंघ संघीय परिषद सचिबालयको आव्हानमा पहिचान सहितको संघिय संबिधान समयमै जारी गराउनको लागि आज मिति २०७१-०९-२५ गतेका दिन बृहत धर्ना कार्यक्रममा वल्लो किरात संघीय राज्य परिषदको तर्फबाट सहभागी सुनुवार महानुभाब ज्युहरुको नामावली-
१) श्री मन प्रसाद सुनुवार -अध्यक्ष-वल्लो किरात संघीय राज्य परिषद
२) श्री मानबीर सुनुवार
३) श्री लेख बहादुर सुनुवार
४) श्री सुनिता सुनुवार
५) श्री प्रमिशा सुनुवार
६) श्री सजा सुनुवार
७) श्री सिर्जना सुनुवार
८) श्री सुर्य प्रकाश सुनुवार
९) श्री तारादेवी सुनुवार
१०) श्री अरुण सुनुवार
११) श्री शोभा सुनुवार
१२) श्री राज सुनुवार
१३) श्री सुजन सुनुवार
१४) श्री नैना कुमारी सुनुवार Read More

ओखलढुंगा, खिची काति २४, पुस । समाजसेवी स्व. हर्कबहादुर सुनुवार (गाम्रा)को सम्झनामा सञ्चालित दुई दिने दन्त शिविर आज सम्पन्न भएको छ । शिविरमा उपस्थित दाँतका बिरामीहरुका अनुसार स्थानीय रेडियोबाट प्राप्त सूचनाका आधारमा भुसिंगा, रावादोलु, खिजीचण्डेश्वरी, पि्रतीबाट आएको जानकारी आयोजक समितिले दिएका थिए । सो शिविरबाट २०० भन्दा बढी रोगीले दाँतसम्बन्धी उपचार तथा परामर्श पाएका थिए । शिविर समापन पश्चात बसेको समीक्षा बैठकमा गाम्रा मार्ग, गाम्रा स्मृति भवन र छात्रवृत्ति कोषको पनि प्रस्ताव प्रस्तुत गरिएको छ । स्थानीय समाजसेवी तथा समाजिक कार्यकर्ताको समुपस्थितिमा भएको समीक्षात्मक कार्यक्रमले २०२६ मा स्थापित श्री कुण्डली मा. वि.को पुरानो भवनलाई जस्ताको तस्तै पुरानो संरचनामा नयाँ प्रविधि अनुसार नै स्थापना गरिनुपर्ने विषयमा सबैले समर्थन जनाएका थिए । विभिन्न संघसंस्थाले आयोजना गरेको कार्यक्रममा मात्र आफू उपस्थित भएको एउटै परिवारले मात्र आयोजना गरिएको यस्तो कार्यक्रममा पहिलो पटक सहभागी भएको जानकारी स्वास्थ्य तथा विकास समाज, ललितपुरका संयोजक अजय बस्नेतले बताए । शिविर उद्घाटन क्रममा स्थानीय कलाकारहरुले मनोरञ्जनात्मक नृत्य प्रस्तुत गरेर दिएका थिए । सोही अवसरमा खिजीकातीका ज्येष्ठ नागरिक १०३ वर्षका मंगले तामाङ लगायत स्व. हर्कबहादुर काःतिच सुनुवार (गाम्रा)का सहयोगीहरुलाई सम्मान गरिएको थियो । शिविरमा खिजीकातीका विभिन्न व्यक्तित्वहरुले गाम्रा काःतिचको सम्झनामा विभिन्न कार्यक्रम गर्नुपर्ने सल्लाह सुझाव दिएका थिए । शिविरले स्थानीय बासिन्दा लगायत आसपासका छिमेकी गाउँहरुका दाँतका रोगीहरुले उपचार तथा परामर्श लिने कुरामा विश्वस्त भएको र प्रमुख अतिथि सुनुवार सेवा समाज केन्द्रीय समितिका प्रथम उपाध्यक्ष रणवीर सुनुवारले बताए । उक्त उद्घाटन कार्यक्रम गाम्राका जेठी सुपुत्री विष्णुमाया सुनुवारको सभापतित्वमा भएको थियो । दन्त शिविरको प्रत्यक्ष प्रसारण सार्वजानिक हितका लागि रेडियो लिखु ९१.३ मेघाहर्जले सहकार्य गरेको थियो ।