वाटर नु कोँइचपिक

दा. लाल–श्याँकारेलु रापचा
kiranti.muru@hotmail.com

वाटरकलि किराँती–कोँइच (हरे मुरपिकमि देँःतेक दुरदा ‘सुनुवार’) ल्वोमि ब्वाकु देँःसिब । एँको ब्लेसमि कोँइचआनकलि ब्वाकुनु कम्पेअर पतिके आँके ल्वो काः बा । वाटर (ब्वाक) के ल्वो पशोनु तुरकि ल्वोमि “ब्लद इज थिकर दयान वाटर” (पानी भन्दा रगत बाक्लो हुन्छ) देँःनिम । कोँइचआनके केसमचन मार दुम्बा दे देँःशा एँको ब्लेसमि कोःतेक गेपाइँसिब ।
सिनाःतरे मुलातसम प्राक्टिसमि कोःशोनु कोँइचआनके केसमचन “ब्लद इज थिकर दयान वाटर” मदुम्थु “वाटर इज थिकर दयान ब्लद” (रगत भन्दा पानी बाक्लो हुन्छ) ताइँसिशो बा । मेको दोपा मोदेब ताइँसे दे देँःशो हिल्लोपशोनु एच्चिसम कोःशोनु हेराहेराला नेल्ले कोँइचपिकमि आम किराँती–कोँइच हुइश (ब्लद) प्लोँइशा ब्वाकके नोलेन दोरस्शो बाःनिम ।
ब्वाककलि एँके मेटाफरके रोलमि वाइस्शा कोयानु ब्वाक देँःशोमेरे जतेक–तुतेक यो रुप्सिब । गोम मुलातसम कोःशोनु नेल्लन कोँइचपिक जतेक–तुतेकके नोले ला दोरस्शो ताइँसाव । तेइतेइ लने सुइसुइकलि कोङिने—मोदेब ला ताइँसिब । मेकोमि यो तेकेइ ला मारइयो तशोनु “गोम ताताङ ङन रिम्शो ममेङन मरिम्शो” देँःब कोँइच मुरुपिक आइँ एरओँत्थ साप्पान थिँःसिनिम ।
सिदा किकि खोँदेशो देब्रान आइँ मुरआनके रिमाचिमान ताइँसिशो बा । ओँदेब मारदे ताइँसाव ङन “वाटर इज थिकर दयान ब्लद” दुम्शो पतिकेमी । ‘ब्वाक’ के मेटाफर जतेकतुतेक दुम्शो बुदिन ‘ब्लद’ (हुइश) के मेटाफर आम कोँइच मुरु, मुल्केम, ल्वो मुनु रिमाचेमा नु नेल्लेन कोँइचपिक काः दुम्तेक नु गेत्थी बारत्तेक ल्वो दुम्ब । मो पतिकेम ‘ब्लद थिक’ दुम्तेक मेटाफर कोँइचआनके ब्लोँइच मे ।
मुलसम मो दुम्शो तचा द तेमेतेमे काः निअÞशी आम बुतामिन गेत्थी बारत्तेम ङनाइयो खोइली किथ पुइँतेमे । जेलसीके विक्टिम दुम्तेमे । मो मारदे दुम्बहना कोँइचआनकलि ‘ब्लद’ ममे ‘ब्वाक’ दुम्त ङना नेल्लेन ताइनिमम, प्लेँनिम मुनु जाम्निम । जथ ताम्तेम ङना ‘ब्लद’ देँःशो दोलेब दुम्बा मेकोन प्लेँनिम । एजुकेसन, पोलिटिक्स नु व्युरोक्रसी तेइतेइ लशोनु यो कोँइचआनके सिनारिओ ‘ब्लद’ (हुइश) प्लेँःशा नु प्लोँइशा ‘ब्वाकु’ केला ल्वो दुम्ब ।
मोपतिकेम आम मुल्केम यो प्लोँइन प्लोँइन लाम्तेमे । लगापरगी यो ताइत्तेमे । सुरुपकलि पुलपाल्मेतेमे । मसीकलि पुलपाम्तेमे । आम खिँकेन मुरकलि यो प्लोँइतेमे । जतेकतुतेक ला कोःतेमे । ल्वो यो प्लोँइतेमे । कोँइच ल्वो जोःशा तुइस्शा मार दुम्बाङा देँःतेमे । मेको मुर जतेक ल्वो मपने देँःतेमे । एँको नेल्ले मारकलि देँःशा हिल्लोपशोनु ‘ब्वाक’ तुचाकलि ला मे । मेको लाअÞशा हुइशके द ल्वोन मपिब ।
‘ब्वाक’ केन पितिम आम ल्वो प्लोँइशा जाम्शो कोँइचपिक नमी—सुरेल । ‘ब्वाक’ माल्नामाल सुरी–खारी ओःशोमेरे सुरेल मइसिशो कोँइच मुरपिक मुलात आम ममाल्वो प्लोँइशो प्राइस साप्पा थाप्नाथाप बाःनिम । दिःसा अमेरिका, युके, क्यानादा, अस्ट्रेलिया, हङकङ ओब कोँइचपिकके चसीमसीमि आमकलि ‘गो यो कोँइच नङ’ देँःशा कोँइतेक मार लिःबा मेको देँःचा मचाब्सिब ।
दिसेन्त लाइफ पितिम ब्लोँइचाकलि ला आम रिमाचेमा ताइत्तेक कोँइचपिक ‘ब्वाक’ केला लवर नमी । हुइशके हेइटर नमी । दुम्नादुम एँको कोँइच ने दुरदा यो मुल जामजाम लशो तुइँसिशो बा । स्टेट व्युरोक्रसीमि नागरिकताम गेशो ने नु आमके थमा रिमाचेमा काःन मनमी । मारदेङना कोलोनिएल स्टेटमि कोँइचआनके आम कोँइच ल्वोमि मब्लेशो नागरिकता साठिपिकेट खोँदेबन मे एँको प्लोँइसिशो कोँइच । मब्लेसिशो कोँइच । एँको नेल्लेन ‘ब्वाक’ के पितिम दुम्शो मे ।
मोदे कोँइचआनकलि गेत्थी बारपाइत्तेक गेमि “ब्लद इज थिकर दयान वाटर” दुम्चान माल्ब । मुलसम तेकेइ तेकेइ ‘ब्लद’ (हुइश) ‘वाटर (ब्वाक) थिकर’ दुम्शो पतिकेमिन कोँइचपिक जाम्नाजाम लशो नमी । ब्वाक (वाटर) प्लोँइशा हुइश नु कोँइच दाःतेमि साप्पा गारत्तेक ल्वो दुम्तङना ला कोँइच रिमाचेमा ब्लोँइब ।

………………
क्याःब्राच २०७०