भूजीका अहेवा, प्लेततिका प्रहरी र अर्जुन बस्नेतबाट पीडितहरुले कुनै क्षतिपर्ूर्ति पाएनन्

चुप्लु दाम्लोच समाचार विश्लेषण
२७ फागुन, यालाखोम । २१ गते बसेको वार्ताले कुनै निश्कर्षननिकालेकाले आज बसेको वार्तामा पिडीत तिलकबहादुर सुनुवारलाई प्रहरी र अर्जुन बस्नेतले क्षतिपर्ूर्ति नदिने भए । भर्खरै प्राप्त समाचार अनुसार अस्तिको मौखिक सहमतिमा पिडीत उपचार गरी गाउँ पुगे पछि गम्भीर रुपमा वार्ता गर्ने टुँगो भएको थियो । तर आज त्यो सहमति उलंघन भएको छ । कोइँच (सुनुवार) हरुलाई राज्य प्रशासनले हेपेको इतिहास त २४० वर्षअगाडिकै हो । कतै प्रहरीले हेप्ने, कतै गाउँ विकास समितिको सचिवले थर्काउने, कहीँ स्वास्थ्यकर्मीले हेलच्याक्र्राई गर्ने, कतै शिक्षकले फसाउने यी पीँडा कोइँच वस्तीको लागि नौलो होइन । कोइँचलाई राजनीति गर्न सिकाउनेहरु यो घटनामा भने चुप देखिए, खोइ किन बोलेनन् कुरा बुझनु पर्ने छ सबै कोइँचले । उक्त तिलकबहादुरको घटनालाई पनि एमाले र काङ्ग्रेस लगायत माओवादीले दबाउने प्रयास गरेको वार्तामा संलग्न कोइँचको दाबी छ । राजनीतिक संरक्षणमा प्लेततिकोभन्दा बढी जघन्य अपराध भएको घटना र्सवविविदै छ । विराटनगरमा परशुराम वस्नेत काण्ड, चितवानको जेलभित्रै घटाएको काण्ड सामान्य उदाहरण हुन् । राजनीतिको झोला बोकेर हिड्ने कोइँचहरुले पनि अब कसको हितको लागि एमाले, कांग्रेस, माओवादी, राप्रपालाई भोट दिने सोच्नु पर्ने बेला भएको छ । अन्य आदिवासी जनजातिले सोचीसकेकाले केही हदसम्म उपलब्धि गरीसकेका छन् । कोइँचमा त्यस्तो चेत नआउँदा ज्यान जाँदा समेत मुकदर्शक भएर बस्नु बाध्ये छन् । कोही कोइँच घटना प्रति सल्लाहसूझाब र सुरक्षित उन्मुक्तिको सल्लाह सूझाव दिनुको साट्टो निर्देशन गर्छन् भने कोही रमिते भएर बसेका छन् भने कोही उल्टै उक्त घटनालाई सामसुम गर्ने कामतिर दौडिन्छन् भने कोही अन्धाधुन्दा बोली पठाउँछन् । घाँटी हेरी हाड निल्नु पर्छ भन्ने नेपाली उखान अनुसार आफ्नो औकात, हैसियत अनुसार बुद्धि विवेकको प्रयोग गरी ऐक्यवद्धता र र्सवसम्मति, मान्यता लिएर यस्ता वार्तामा बस्नु भन्दा तातै खाउँ जली मरु भन्ने चलन छ । र, तत्काल उपलब्धिको आपेक्ष गरेको देखिन्छ । ओखलढुंगा जिल्ला कटुञ्जे ककनीका ताराबहादुर काःतिचको प्लास टु पढ्ने छोरालाई माओवादीले नारायणटार जोरपाटीबाट अपहरण ज्यान गायब बनाएको थियो । सात सालमा कति कोइँचको ज्यान गयो कुनै लेखाजोखा छैन । ४६ सालमा पनि त्यस्तै भयो र २०६२/६३ पछि पनि त्यै हाल छ ।
इतिहास साँक्षी छ । हामी इतिहास खोज्दै जुन हामीले पढ्यौं गलत इतिहास पढाइयो त्यसैको आधारमा वकालत पनि गर्र्छौं । अब खोटो इतिहासको साँक्षी बस्ने कित्तामा कोइँच उभीनु हुँदैन । सात सालका चन्द्र, कृष्णको साहास ४६ सालको राम, कृष्ण, खड्गको आलो रगत ६२/६३ मा अरुण, अमरमाथि भएको ज्यादती प्रति कोइँच जाग्नु परेको छ । बुजमा अहेवाले निरन्तर गरीरहेको गल्तीलाई ढाकछोप गर्ने स्वास्थ्य चौकीका सञ्चालक समितिका सदस्यहरुलाई पनि तह लगाउनु परेको अवस्था छ । प्लेतति र भूजीको घटनाले यही पाठ सिकउँछ । गाउँमा पार्टर्ीी राजनीतिको दबावले गर्दा आफू माथि घोप्टिएको कालो आकाश पनि थेग्नु परेको छ । हालसालै घटेका घटनाले गाउँका कोइँचहरुलाई एक जुट हुने सन्देश पस्केको छ भने गाउँबाट ब्रेनड्रेन भएर देशविदेशमा अप्रवासी बनेका कोइँचहरुले ताइँ हर्ेर्ने वा घमण्ड देखाउनुको बदाला आ-आफ्नो क्षेत्र, तह र तप्काबाट पीडितहरुलाई कसरी राहत दिलाउने र सम्बन्धित कर्मचारीलाई कानुनी दायरामा ल्याउने बुदिमत्ता उपाय अगाडि सार्नु पर्ने अवस्था आएको छ । त्यस्ता साहासी रगत भएको नेतृत्वदायी कोइँचको खोजी कोइँच समुदायमा सधैं रही रहृयो, छ, भोलि नहोस, कामना गरौं । दुःखको कुरो के हो भने अलिकति जान्ने बुझने कोइँच गाउँमा बस्यो भने माखेसाङ्लो बनाएर अप्ठ्यारोमा पारेर आफ्नो प्रभुत्व कायम राखी राख्नेहरु स्वायम कोइँचहरु पनि छन् । यस्ता खस बाहुनका दलाल कर्मचारी कोइँचहरुका बारेमा पनि गाउँ तथा गाउँबाट प्रवासी भएर बसेका कोइँचले गहिराइमा बुझनु आवश्यक छ ।